Therapeutisch elastische kousen (ook wel steunkousen genoemd) spelen een belangrijke rol in de behandeling en ondersteuning van uiteenlopende medische aandoeningen, zoals spataderen en lymfoedeem. Maar hoe werken deze kousen precies, en waarom worden ze zo vaak door zorgprofessionals voorgeschreven? In dit artikel leggen we uit wat therapeutisch elastische kousen zijn, hoe ze werken, en wat hun voordelen zijn bij specifieke medische aandoeningen.
Wat zijn therapeutisch elastische kousen?
Therapeutisch elastische kousen zijn speciaal ontworpen kousen die een gecontroleerde druk uitoefenen op de benen. Ze zijn verkrijgbaar in verschillende compressieniveaus, afhankelijk van de medische noodzaak, en worden meestal voorgeschreven door een arts of specialist zoals een dermatoloog, chirurg of fysiotherapeut.
Doel van therapeutisch elastische kousen
Het hoofddoel van deze kousen is het ondersteunen van de bloedcirculatie en het verminderen van ophoping van vocht (oedeem) in de benen. Ze worden vaak gebruikt bij aandoeningen zoals:
- Spataderen (varices): Gezwollen en verdraaide aderen die ontstaan door een verminderde doorbloeding.
- Lymfoedeem: Ophoping van lymfevocht in een bepaald deel van het lichaam.
- Trombose: Bloedpropjes in de aderen die de stroom van bloed kunnen blokkeren.
- Chronische veneuze insufficiëntie (CVI): Een aandoening waarbij de aderen van de benen niet in staat zijn om effectief bloed terug naar het hart te pompen.
Types en gradaties
Therapeutisch elastische kousen zijn verkrijgbaar in verschillende stijlen (zoals kniehoge, kousenbroeken en dijhoge modellen) en compressieklassen. De compressieklassen geven de mate van druk aan die de kous uitoefent:
- Klasse 1: Lichte compressie, vaak gebruikt bij preventieve zorg of lichte spataderen.
- Klasse 2: Middelhoge compressie, toegepast bij matige spataderen of lichte zwelling.
- Klasse 3: Sterke compressie, voorgeschreven bij ernstige veneuze aandoeningen of lymfoedeem.
- Klasse 4: Zeer sterke compressie, toegepast in ernstige medische situaties zoals uitgebreide lymfoedeem.
Hoe werken therapeutisch elastische kousen?
Het mechanisme achter therapeutisch elastische kousen is gebaseerd op druktherapie. Deze kousen oefenen een aflopende druk uit van de enkel tot de bovenkant van het been, wat betekent dat de meeste druk zich rond de enkel bevindt en geleidelijk afneemt richting de dij.
Verbetering van de bloedcirculatie
Bij mensen met problemen in de veneuze of lymfatische circulatie pompen de aderen vaak niet effectief bloed of vocht terug richting het hart. De druk van therapeutisch elastische kousen helpt hierbij door:
- Het verbeteren van de bloedtoevoer naar het hart: Ze voorkomen dat bloed stagneert in de onderste ledematen.
- Het verminderen van zwelling door vochtophoping tegen te gaan.
Preventie van klachten
Bij mensen met een verhoogd risico op trombose, zoals na een operatie of tijdens een lange vlucht, kunnen compressiekousen helpen om bloedstolsels te voorkomen door de bloedstroom te stimuleren.
Ondersteuning voor spierpompen
Een natuurlijke functie van de kuitspieren is het ‘masseren’ van de aderen tijdens beweging, wat het terugstromen van bloed naar het hart ondersteunt. Steunkousen versterken dit effect bij mensen met een verminderde spierfunctie of een verminderde mobiliteit.
Voordelen van therapeutisch elastische kousen
Therapeutisch elastische kousen bieden een breed scala aan voordelen voor verschillende patiëntengroepen. Hieronder worden enkele van de belangrijkste voordelen besproken:
Verlichting van symptomen
Veel mensen die lijden aan aandoeningen zoals spataderen of lymfoedeem melden dat hun symptomen aanzienlijk verbeteren na het dagelijks dragen van steunkousen. Klachten zoals pijn, zwaarte in de benen, en zwelling worden vaak verminderd.
Preventieve zorg
Voor patiënten met een verhoogd risico op veneuze aandoeningen of trombose bieden deze kousen een uitstekende preventieve maatregel. Dit geldt met name voor mensen die lang zitten of staan, zoals kantoormedewerkers of reizigers.
Verbeterde levenskwaliteit
Door zwellingen en pijn te verminderen, kunnen steunkousen de mobiliteit en het algemeen welzijn van patiënten verbeteren, wat leidt tot een actievere levensstijl.
Bevordering van genezing
Na chirurgische ingrepen (zoals spataderoperaties) of na een letsel kunnen compressiekousen bijdragen aan een snellere genezing door de bloedsomloop te optimaliseren en zwellingen te minimaliseren.
Gebruikstips en zorg voor therapeutisch elastische kousen
Het dragen en onderhouden van therapeutisch elastische kousen vereist enige aandacht om hun effectiviteit te waarborgen:
Juiste pasvorm
Een goede pasvorm is essentieel voor een effectieve werking. Laat je kousen aanmeten door een professional om er zeker van te zijn dat ze niet te strak of te los zitten.
Ochtendroutine
Het is raadzaam om de kousen ‘s ochtends aan te trekken, wanneer de benen nog niet gezwollen zijn. Gebruik indien nodig een aantrekhulp om het proces te vergemakkelijken.
Regelmatig wassen
Was de kousen regelmatig volgens de instructies van de fabrikant. Dit behoudt de elasticiteit en verlengt hun levensduur.
Vervanging
Kousen verliezen na verloop van tijd hun compressiekracht. Het is belangrijk om ze elke zes maanden tot een jaar te vervangen, afhankelijk van het gebruik en de aanbevelingen van de fabrikant.
Therapeutisch elastische kousen iets voor jou?
Therapeutisch elastische kousen zijn een effectieve, niet-invasieve oplossing voor een breed scala aan medische aandoeningen die verband houden met bloed- en lymfecirculatie. Door hun vermogen om pijn te verlichten, zwelling te verminderen, en bloedstroom te optimaliseren, bieden ze zowel preventieve als therapeutische voordelen.
Bij onze fysio in Eindhoven ondersteunen we je graag bij het aanmeten en adviseren van therapeutisch elastische kousen. Heb je vragen of ben je op zoek naar advies over de juiste kousen voor jouw situatie? Neem contact op met een van onze specialisten of plan een afspraak in om een kous te laten aanmeten die perfect is afgestemd op jouw behoeften.